Elektrik Elektronik Mühendisi Adayları için Üniversite Rehberi

Selam değerli meslektaşlarım. Tabi hepiniz meslektaşım olamayacaksınız ilk önce bu konuda bir anlaşalım. Bu zorlu patikada ilerlerken yarı yolda dönenler ya da yolu bitirdikten sonra başka alanlara sapmak isteyenler belki bu işi gerçekten yapanlardan daha çok olacaktır. Zira elektrik elektronik mühendisliği okumak her yiğidin harcı değildir.

Neden elektrik elektronik mühendisliği? Söylediklerin bütün mühendisliklerde geçerli değil mi?’ diye soranlarınız için cevabım şudur. Çünkü ben bu bölümde okuyorum, benim tecrübelerim bu bölüm için kesindir. Diğer bölümlere uyarlanması durumunda benzer sonuçları beraberinde getireceğine dair bir garanti veremem. En azından kul hakkı almak istemiyorum. Çünkü inanın bir bölümün isminin içinde sırf ‘Mühendislik’ geçiyor diye size mühendislik ile ilgili ‘Genelleme’ yazılar yazma yetkisi vermez, emin olun. Sonuçta Su Ürünleri Mühendisliği de bir ‘Mühendislik’ ama bu bölüm mezunu birinin mühendislik ile ilgili yazdıklarının makine, inşaat, elektrik elektronik gibi baba bölümleri de içine alması bana biraz kendini beğenmişlik gibi geliyor. (Söylemim hiçbir şekilde aşağılama, küçümseme içermemektedir.)

Neyse çok oyaladım sizi. Yorgun argın bir seneden çıktınız, bir savaşı başarı ile tamamladınız. Belki aynı cephede iki kez belki üç kez savaştınız hayalleriniz için. Ama zafer sizindir. En azından bunu okuyorsanız sizin olduğunu düşünüyorum.

Tabi kazanır kazanmaz başladı değil mi çevrenizdeki insanlar? Alt kattaki ölmeyi unutmuş Hatice Nine ‘Oğlum benim torunum ODTÜ’ de okuyor ama o bile iş bulamayacak gibiymiş. Sen bu üniversiteyle nasıl bulaçan ki iş?’ dedi değil mi sen apartman merdivenlerini kazanmanın mutluluğu ile  inerken. 

Ya da sonuçlar açıklandıktan sonra gittiğiniz piknikte Songül Halanın kocası doblolu enişten mangalın ardından ‘Memur ol memur. Özelde iş bulamazsın aç kalırsın valla. Ahanda buraya yazıyorum.’ Dedi ve o tavuğu boğazına dizdi değil mi? En kötülerinden biri her şeyi iyi düşündüğünü iddia edip aslında milletin arkasından bin bir dolap çeviren Nesrin Teyzen güne geldiği gün seni kenara çekti ‘Kız başına napçan sen onca erkeğin arasında? Öğretmenlik kazanaydın fena mı olurdu!’ şeklindeki çağ dışı düşüncesiyle daha şimdiden lanet ettirdi seni değil mi?

 Sanki bunlar yetmiyormuş gibi okula gittiğin ikinci haftadan ‘Abi işsiz kalcaz ya boşa okuyoz valla.’ ‘ÇAP yapmamız lazım yoksa kesin iş bulamayız.’ ‘Ortalaman 3.50’nin üstünde olmaz ise hiçbir yer almıyormuş abi ya..’ tipinde ‘Rakip eliyoz bissss’ kafasından sıyrılamamış minik cahilcikler ile karşılaştın değil mi?

Ama pes etme genç beyin! Çünkü bu senin yaşamın! ‘Yav he he sen bizim aileyi bilmi..’ ağzına bi tane çakarım bir de duvar çakar valla. Ablaya karşı gelinmez biir. İkincisi ise ailenin ne kadar kötü olması ya da maddi imkânsızlıklar hiçbiri hayatını çizmemen veya dik durmaman için bir sebep olamaz. Unutma bu hayat senin hayatın!

Sondaki minik cahillikler ile savaşman ya da kulağını tıkaman için de en büyük silahın benim! Yani umarım. Sen onları dinleme minik mühendis adayım.

Ben kim miyim? Bu yazı ile alakalı olarak şunu söyleyebilirim öğrenim dili %100 İngilizce olan elektrik elektronik mühendisliği öğrencisiyim. Ne ODTÜ ne de İTÜ’de okuyorum. Ortalama bir üniversitedeyim ama üniversitemi belirtmek istemiyorum.  Sizin gibiydim bende. ‘Üniversitenin etiketi yok işe alınmazsın, ortalamanı 3.50'nin üstünde olması lazım, ERASMUS yapman lazım.’ gibi onca dırdırın arasında ağlarken buldum kendimi birinci senenin sonunda.

Birinci sene bitti. İkinin ortalarındayım şu an. Ve çok fazla araştırma yaptım, çok dinledim, çok okudum. Tabi ki daha çok dinlemem ve öğrenmem gereken şey var.  Ama şu ana kadar bildiklerimi yazıya dökmek yararlı olabilir diye düşünüyorum.

Madde bir,devamsızlık yapmamaya çalış.Çok banal bir laf değil mi? Sonuçta sen üniversiteye devamsızlık yapmaya geldin değil mi? Çıkıp gezmek için, dersleri bir şekilde geçersin öyle değil mi?

Öyle olduğunu düşünüyorsan gerçekten üniversiteden kaydını sildirmelisin.

Derslerinde çok fazla devamsızlık yapmayarak aynı zamanda sosyal bir insan da olabilirsin. Evet bu mümkün. Üniversitedeki ders programı lise ya da ortaokul kadar sıkı ve dolu değil, hangi bölüm olursa olsun! Bazı bölümlerde daha gevşek (mesela üç dönemdir bizim haftada bir günümüzde ders olmuyor) bazıları diğer bölümlere göre sıkı olabilir. Yine de sonuca bakacak olursak ‘sabah sekiz akşam beş hafta içi her gün!’ programını uygulamayacaksın. Bu yüzden sakın devamsızlık yapmaya, not tutmamaya ve totoyu yaymaya kalkma.

Bu öneri ne kadar yazı içindeki en gereksiz en boş madde gibi gözükse de aslında en önemlilerinden biri. Ortalama kasmaktan bahsetmiyorum. Derste göreceğiniz dersler ne kadar ‘gereksiz’ gibi gözükse de aslında ileride uygulamasını göreceğiniz bazı şeylerin teorisini içermektedir. Bu yüzden dersleri kıl payıyla geçseniz bile konu içeriklerini güzelce öğrenmiş olmanızı tavsiye ederim.

Aslında her şeye rağmen ortalama önemli bir etken. Evet, aklına gelen şeyden bahsedeceğim sevgili Dünyalı. Erasmus. 

Eğer ki üniversiten değişim programını destekliyorsa mutlaka gitmeni öneririm. Desteklemiyorsa biraz zorlayarak Work & Travel yap. Sürekli dillere destandır yeni kültür tanımak güzeldir diye. Lütfen gittiğiniz değişim programında bulunan Türkler ile sürekli gezmek yerine yabancı uyruklu insanlarla kaynaşın. Öbür türlü gitmeniz size –özellikle dil açısından- hiçbir fayda sağlamayacaktır. Yurt dışında çalışmayı düşünüyorsanız o dönemde kuracağınız bağlantılar size yeni fırsat kapıları açabilir. İnsanlar ile iletişimi koparmayın. Bu konuyu İlber Ortaylı’nın söylediği bir sözle noktalıyorum.

Derslerden başladık derslerden devam edelim o zaman. Durum bellidir. İlk dönem göreceğiniz derslerin devamlarını bir sonraki dönem, sonraki yıl ise aynı dersin daha ağırını göreceksiniz. Bu yüzden temelleri iyi atmakta fayda var.

Mühendislik dört temel dala ayrılmaktadır. Elektrik, kimya, inşaat ve makine. Diğer dallar hep bu dört ana dalın alt dalıdır. Şimdi biz (her ne kadar üçüncü sınıfın sonunda alan tercihi yapacak olsak bile) hem bir ana dalın hem de bir alt dalın birleşimi olduğundan epey okkalıdır dersler. Birinci sınıfın birinci döneminde bir bilgisayar programlama dersi göreceksiniz. İsterseniz o programı öğrenmeye devam edin isterseniz başka bir programlama dil seçin ve bunu öğrenim hayatınız boyunca öğrenin.  Bu yine sizin öz geçmişinize kocaman bir artı olarak yansıyacaktır. (Birinci sınıfla ilgili gözlemlerim için tık)

Hele bir de İngilizce okuyorsanız… Evet, büyük mevzu bu İngilizce mevzusu. Sadece mühendislikte değil, herkes İngilizce bilmeli. Fırsatınız var ise mutlaka -%30 olsa bile- bölümü İngilizce okuyun. Eğer olmadıysa ilk seneden mutlaka İngilizce kursuna başlayın.  Hazırlık okuyorsanız durumunuza sakın üzülmeyin! Hazırlık dönemi büyük şanstır. Neden? Anlatayım.

Mezun olduğunuzda elinizde diplomayla dımdızlak mezun olursanız. ‘Yeaaa üniversiteliye iş yook’ kervanına katılırsınız. Bunun olmaması için yapmanız gereken ilk şeylerden biri bir öğrenci topluluğuna katılmak ve öz geçmişinize katabileceğiniz bir şeyler yapabilmektir.

Hazırlık bu yüzden büyük bir artıdır. Önünüzde uğraşılması, öğrenilmesi gereken bilmem kaç ders yoktur. Bundan ötürüdür ki boş vaktiniz –kısmen- bölüme göre daha fazladır. Bu da daha fazla katılınabilecek etkinlik girilebilecek kulüptür. Üniversitenizde ve şehrinizde bulunan etkinlikleri, seminerleri sürekli takip edin. Buradan kastım festivaller, konserler değildir. Tabi onlara da gidin ama ona gidebilmek için böyle bir yazı okumaya gerek yok bence.

Misal bizim üniversiteye kısa bir süre önce İlber Ortaylı geldi bir sonraki aya Kişisel gelişim zirvesi var. Bunlara katılın. İki kez kafeye gitmektense –zira bazıları ücretli oluyor- seminere katılın, sertifika alın. Size bahsettiğim öğrenci toplulukları üniversitede seminer düzenliyorlar. (Sertifika ile ilgili bu ayın sonunda yazacağım Ocak Gözdelerim yazımda bir siteden bahsedeceğim takipte kalın) İlk önce katılın daha sonra bir organizasyon nasıl organize edilir bunu öğrenmelisiniz. (Bir Organizasyonun Sahne Arkası)

Bu nasıl öğrenilir peki? Yukarıda söylediğim gibi bazı seminerleri üniversitelerdeki öğrenci toplulukları düzenlemektedir. İlk seneden bir topluluğa mutlaka katılın. Beğenmezseniz değiştirirsiniz. Aktif olun, sorumluluk almaktan korkmayın. Zira bunların hepsi özgeçmişinizde yer alacaktır.

Elektrik elektronik mühendisliği için en önemli öğrenci topluluklarından biri IEEE’dir . (bunu mutlaka bir araştırın, bilginiz olsun )

Öğrenci topluluğu dendiği anda insanların kafasında salsa dersleri, at binme dersleri ve bunun gibi şeyler akla geliyor. Evet, bunlardan birine de katılın hatta katılmakla kalmayın bir hobi edinin ardından bu hobiyi devam ettirin. Unutmayın film izlemek, kitap okumak bir hobi değildir.

 Hayatınız boyunca dans etmek istediyseniz araştırın bir dal seçin ve dans edin! Hep özenerek uzaktan baktığınız o müzik aletlerinden birini çalmaya başlayın. Üniversitenizin konumu hobi topluluklarının sayısında büyük bir etmendir.( Yamaç paraşütü, dalgıçlık, yelken gibi) Her şeyi üniversiteden beklemeyin. Üniversite size bilgiyi öğreten bir yer değildir. Bilgiyi öğrenen siz olacaksınız. Sonra 'AA elektromobil mi yapılmış aaa drone yapılmış bizim hiç haberimiz ok gizli saklı mı yapıyorlar bu projeleri .'diye gezersiniz ortada benden duymuş olmayın.

Bir de kazandığınız anda ilk işiniz gidip sosyal hesaplarınıza ekleyeceğinize bir Linkedin açmak olsun. Sektörün önde gelen insanlarına istek gönderin ve ağınızı yavaş yavaş genişletmeye başlayın. İş bulmaya çalışırken sizin en büyük yardımcınız iş bulma siteleri değil Linkedin olacak.

Şimdi sevgili dünyalılarım. Kişisel gelişim konusunda Türk öğrencilerinde inanılmaz bir yetersizlik var. En basitinden kendimizi ifade edemediğimiz anlar yaşıyoruz. Otobüsten inerken ‘inecek var.’ Demeye çekinenimiz bile vardır mutlaka. Çok ya da az olsun böyle bir eksiklik her birimizde olduğu için biraz da bu konu üstünde duracağım.

İlki ve en önemlisi kendinizi açık ve net şekilde ifade etmeyi öğrenin. İnanın bu büyük bir fark yaratıyor.  Yazı yazarak değil konuşarak, sunum yaparak ifade etmekten bahsediyorum. Seminerimize konuşmacı olarak katılan Apple APL Uzmanı Burak Gençay Bey yaptığı sunumda bizlere öğrencilerin çok iyi okullardan mezun olduğunu fakat aynı insanların sunum yapmaya gelince bir topluluğa düzgün şekilde hitap edemediğinden bahsetti.

Yukarıda yazan maddelerden herhangi birinin eksikliğini siz de yaşıyorsanız mutlaka bunu çözmenin bir yolunu bulmalısınız.

Son olarak sık sorulan sorulara geçmeden önce hemcinslerim için ufak bir yazı yazmak istiyorum. Çünkü son zamanlarda Linkedin’de beni çok sinirlendiren serzenişler görüyorum. Sevgili kadın mühendis adayları bu sektörün %90’ı erkeklerden oluşmaktadır. Bunun bir kabullenelim önce. Eğer ki siz çevrenizdeki erkeklere söz geçirebiliyorsanız, onlarla anlaşmakta ve iletişim kurmakta zorluk çekmiyorsanız bu bölüme gelin. Daha sonra mezun olduktan sonra sosyal medyada ‘Bni ciddiye almyrlr yeaa .s.s.’ diye gezmeyin. Linkedin profilinizi bir profesyonel gibi kullanın, şık bir fotoğraf koyun. Eğer orayı Instagram gibi kullanırsanız oradaki insanlar da size Instagram mecrasındaymış gibi davranırlar. Evet, bu ülkede kadın çok da değerli değil gördüğümüz cinayetlerin, şiddetlerin haddi hesabı yok. Fakat siz affedersiniz kendi yaptığınız bir eşeklik yüzünden –kişiliğinize uygun meslek seçmemek- o masum, acı çeken kadınların önüne geçip ‘Bu ülkede kadının hakkı yok yeaa’ diyemezsiniz!

Bunları lütfen göze alın. Görmezden gelip devam ederseniz de umarım bu sektörde sizinle karşılaşmayız. Aksi takdirde sizi ezmeye çalışan karşı cinslerinden daha kötü muamele görebilirsiniz benden.

Sık Konuşulan Konular:

-Etiketi olmayan bir üniversitede okumak.

Özellikle şu internet mecrasında almış başını gidiyor bu muhabbet. Etiketi olmayan üniversiteden mezun olana iş yok diye. Bunu diyen kişiler genellikle girdikleri üniversitenin isminden başka bir başarısı olmayanlardır. Kendi başarınızı kendiniz oluşturacaksınız. Yazının burasına kadar gelmişseniz ‘Nasıl?’ diye sormazsınız diye umuyorum. Ve inanın değiştireceğiniz iki işten sonra mezun olduğunuz okulun hiçbir önemi kalmıyor.

-Torpil Meselesi

Bu da yine komik bir şey. İnsanlar tutturmuş ‘Torpilsiz olmuyor.’ Şunu unutmayın kendi torpilinizi kendiniz oluşturacaksınız. Bunun için de o üniversiteyi yata yata geçirmemeniz gerekiyor.

-İş Bulmak Zor.

 Buna cevabı şu ekran görüntüsü ile vereceğim.

-Devlet mi Özel mi?

Kendilerini çok sevdiğim Eğitim Koçu Seray Ablamın(@edafosakademik) yazdığı yazıyı buraya yerleştirerek yine kafanızdaki birçok soru işaretinin silineceği kanaatindeyim.

           

-Üniversitem uzuyor!

Önemli olan kaç sene okuduğunuz değil neler yaptığınızdır. Siz okulu üstten ders alarak erkenden bitirseniz ama özgeçmişinizde mezun olduğunuz okuldan başka bir şey olmaz ise okulu altı senede bitirmiş ama sadece iki seminere katılmış insandan daha geriye düşersiniz.

 -Üniversitem bir şey öğretmiyor! Bir şey yapmıyor!

Üniversiteyi hala lise zannedenleri sağa alalım. Hah siz orada durun. Arkadaşlar üniversite size bir şey öğretmez. Siz üniversiteden bir şeyler öğrenirsiniz. Hala her şeyi önünüze sunmalarını beklemeyin lütfen.

İşte bu kadar dünyalılar. Öğrenimim hala devam etmekte. Belki yazıyı güncelleyerek devam ederim belki ikinci versiyonunu yazarak. Umarım aranızdan birine bile minicik faydam dokunabilmiştir. Hoşçakalın Dünyalılar.

Referanslar ve Kaynakçalar:

Edafos Akademik (Instagram: @edafosakademik)

IK Kafe

Sinem Işık

Burak Gençay

Prof. Dr. Erhan Erkut